Selçuk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç.Dr. Köksal Alver TYB Konya Şubesinde aralarında Selçuk Üniv. Eğitim Fak. Öğretim Üyeleri Prof.Dr.Mehmet Tekin, Prof Muzaffer Şeker, Yard.Doç.Dr.Kemal Kahramanoğlu, TYB Konya Şube Başkanı Ahmet Köseoğlu, Aydınlar Ocağı Başkanı Dr.Mustafa Güçlü, Sosyal Hizmetler İl Müdürü İzzet Güneş'in de bulunduğu kalabalık bir dinleyici topluluğuna "Mahalle: Şehrin Özü" başlıklı bir konuşma yaptı. Konuşmasına Mahalle kavramından ne anladığının tanımlaması ve konuşma boyunca nelerden bahsedileceğinin açıklaması ve bunların gerekçesi ile başlayan Alver Mahalleyi mekan, insan ve toplum ilişkileri üzerine anlamlandırdığını belirterek mahallenin sosyolojik bir değerlendirmesini yapacağını ve bu alan ile sınırlandıracağını ifade etti. Mahalle kurmak ve Mahallede yaşamak ne demektir? Mekan insan çelişkisinde mahallenin yeri nedir? Gibi sorular sorarak konuşmasına başladı.
Mahallenin şehrin özü olduğunu ifade eden Alver "bir şehir kurmanın mahalle kurmakla başlayacağını" ifade etti. Bundan dolayı şehri mahalleden okuyabilmenin mümkün olduğunu ifade ederek Mahallenin homojen bir yapı olmadığını, tek bir kültürün yaşadığı yargılayan, cezalandıran bir yer değil farklılıkların bir arada yaşadığı bir mekan olduğunun altını çizdi. Mahallenin daha çok şehre ait bir mekan olduğunu köy ve kasabadaki mahallenin kendi tanımladığı anlamdaki mahalleden farklı olduğunu ve mahallenin gerçek yapısını şehir ortamında bulduğunu söyledi. Mahallenin şehirle hemhal olduğunu ve şehirden kopuk olmadığını ekleyen Alver Mahallenin yapısının şehre kendi bünyesinden bir şey taşıyan ve kendi bünyesine de şehirden bir şey taşıyan, canlı, dinamik ve hayat dolu bir mekan olduğunu söyledi. Bu anlamıyla mahallenin şehirden kopuk ve uzak biri yapısının olmadığının altını çizdi. Köksal Alver, mahalle kurmanın bilinçli iradi bir eylem olduğu ve insanın kendisini kurması ve kendisini inşa etmesi anlamına gelen bilinçli iradi bir eylem olduğunu vurgulayarak mahallenin adı, mekanı, sınırı ve adabı olduğunu mahallenin tarihini şehrin tarihiyle onun da insanın tarihiyle örtüştüğünü vurguladı.
Bir mahallenin insan, inanç ve kültürden oluştuğunu, mahallenin mekan ve insan birlikteliğinden oluştuğunu ifade ederek insan yoksa mahallenin bir anlamının, mekanın bir anlamının olmadığını, insanı mahalleden çektiğiniz zaman mekanda geriye bir şey kalmayacağını söyleyerek insanı mahallenin temel yapısı olarak değerlendirerek konuşmasına şöyle devam etti.
"Mahalle insan galerisi gibidir. Çek çeşitli insanlar, farklı insan tipolojileri vardır ve delisi, velisi, muhtarı ve bekçisi, kabadayısı, mümtaz şahsiyetleri ile bir zenginliği vardır. Homojen bir insan tipi üretmez mahalle. İnsanın kişilik, kimlik ve değerler dünyasıyla mekanda kendisini ifade etmesidir. Mahalle hayatı avucunda tutar, hayata kapı açar ve kopmaz bir ilişkisi vardır. İnsan tüm halleriyle mahallede görünür. Müze bir mekan değildir. Can ile nefs ile ruh ile donanmış bir hayat mekanıdır mahalle. Bu anlamıyla bir değerler dünyasıdır. Ritüelleri vardır. Onun içinde yaşar, büyür, boğuşur iyi kötü, güzel ve çirkinin pratiğe aktarıldığı bir yerdir. Bir çok yönüyle bireyden topluma gidişin değerler dünyasını taşır. Spontane olarak insana bir kimlik yapısı sunar bu yönüyle de bir kimlik ortamıdır. Mahalle aynı zamanda sınırlı bir dünyadır. Sınırı ve adı vardır. İnsani, toplumsal ve kültürel sınırı vardır fiziksel sınırların dışında. Bu soyut sınırlar mahallenin havasını, suyunu var eder ve etkiler. Mahremiyet ve mesafe mekanıdır aynı zamanda ve bunu bilmeyen insanlar mahallede barınamaz, yaşayamaz. Bir çok yönüyle mahalle hayatı daraltan değil hayata kapı açan bir mekandır."
Şehir mahalle ilişkisine değinen Doç.Dr.Köksal Alver Mahallenin şehirle çarşıyla, merkezle bağının canlı olmadığı zaman ve kendisini şehre karşı konumlandırdığı zaman sığlaşacağını ifade ederek mahallenin o zaman kendisini kapatıp daraltarak ufuksuzlakşıracağını ve insanı boğacağını söyledi. Mahallenin şehirden bir şey alırken şehre de bir şey taşıması gerektiğini vurgulayarak bu kapanan, gettolaşan mahallelerin, mekanların mahalle olmaktan çıkarak hayatla bağının kopacağını sterilleşeceğini, siteleşeceğini söyleyerek bunun da makbul bir şey olmadığını belirtti. Mahalle yıkıldığı zaman şehrin de yıkılacağını söyleyen Alver mahalle kaybederse şehirde kaybeder diye ekleyerek şehirden mahalleye mahalleden şehre giden bir yol bulmanın ve bunu diri tutmanın gerekliliğinin altını çizdi. Programın sonunda önümüzdeki hafta Konya'dan ayrılacak ve İstanbul'a yerleşecek olan Prof.Dr. Mehmet Tekin TYB Konya Şubesi adına Doç.Dr.Köksal Alver'e günün hatırası olan bir plaket takdim etti.